NOWA ROLA
ARCHITEKTA, KONSTRUKTORA, PROJEKTANTA, INWESTORA
I UŻYTKOWNIKA

Konieczne jest upowszechnienie rozwiązań cyrkularnych możliwych do wdrożenia w budownictwie i promowanie dobrych praktyk wśród wszystkich interesariuszy branży. Wobec tego istotne jest wypracowanie synergii, która zaangażuje wszystkich uczestników rynku i wymagać będzie od nich współpracy w działaniach na rzecz zrównoważonego rozwoju poprzez wdrożenie rozwiązań cyrkularnych (Rys. 2). Interakcje i powiązania poszczególnych grup interesariuszy w łańcuchu procesu budowlanego z określonymi aspektami cyrkularności przedstawiono na rysunku 1.

Rys. 1. Zainteresowanie modelem GOZ – grupy odbiorców vs główne cele GOZ

Rys. 2. Model współpracy podmiotów odpowiedzialnych za projektowanie cyrkularne

UŻYTKOWNICY BUDYNKÓW, ZARZĄDCY OBIEKTÓW i WŁAŚCICIELE

Rola końcowych odbiorców, tj. użytkowników i właścicieli budynków, jest bardzo ważna, ponieważ to od nich zależy, w jaki sposób budynek jest użytkowany. Konieczna jest więc edukacja użytkowników w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym i nowych rozwiązań, jakie oferuje. Jednym z takich przykładów może być współdzielenie elementów lub powierzchni, które mogą być własnością kogoś, kto zapewni użytkownikowi najem lub świadczenie usług. Takie rozwiązanie pozwoli na zachowanie wartości komponentów oraz zmniejszy prawdopodobieństwo, że budynek stanie się w przyszłości niewygodnym zobowiązaniem i źródłem problemów.

ZESPOŁY PROJEKTOWE

Za wdrażanie rozwiązań w zakresie oszczędności surowców, minimalizacji odpadów oraz wykorzystania odpowiednich materiałów odpowiedzialny jest cały zespół projektowy. W trakcie projektowania architekci i inżynierowie powinni uwzględniać najnowsze trendy związane z cyrkularnością, dotyczące  wznoszenia budynku, jego eksploatacji oraz końca użytkowania, biorąc również pod uwagę potencjał odzyskanych materiałów. Projektanci pełnią w tym zakresie kluczową rolę, ponieważ odpowiedzialni są za planowanie całej inwestycji. Jednak myślenie w kierunku GOZ powinno rozpocząć się już na etapie koncepcji. Architekci powinni projektować budynek przy współpracy z osobami zaangażowanymi w proces budowalny, w celu wypracowania wspólnych rozwiązań wpisujących się w zasady gospodarki o obiegu zamkniętym. Konieczna jest również współpraca zespołów projektowych z producentami, konstruktorami, inwestorem, użytkownikami i recyklerami, aby zapewnić, że budynek będzie miał jak najmniejszy wpływ na środowisko.

WYKONAWCY

Wykonawcy mają realny wpływ na ograniczenie zużycia surowców (na etapie zamawiania i wykorzystania materiałów/wyrobów budowlanych) oraz na redukcję ilości generowanych odpadów (na etapie budowy). Mogą współpracować z producentami elementów (np. elementów stalowych lub płyt gipsowych) dostarczającymi elementy przygotowane do montażu i na żądany wymiar. W ten sposób możliwe jest nie tylko ograniczenie zużycia surowców na etapie produkcji oraz redukcja ilości generowanych odpadów (fragmentów materiałów), ale także zwiększenie wydajności pracy zespołów wykonawczych poprzez eliminację konieczności dostosowania wymiarów użytkowych elementów. Ponadto wykonawcy mają możliwość dodatkowej redukcji ilości generowanych na budowie odpadów poprzez między innymi, odpowiednie sortowanie odpadów, edukowanie pracowników w zakresie właściwego gospodarowania odpadami, ale także aktywne włączenie się w proces projektowania i już na tym etapie ograniczania ilości odpadów.

PRODUCENCI

W przypadku producentów uwaga powinna być skupiona głównie na trwałości, adaptowalności oraz redukcji zużycia surowców pod kątem tworzenia nowych, bardziej zrównoważonych produktów, a także oraz jednocześnie nowych rozwiązań, które umożliwią w przyszłości adaptację pomieszczeń na inne. Przykładem tego mogą być nowe elementy konstrukcji ścianek działowych i nowe materiały wykorzystane w tym celu, aby w przyszłości łatwiej zmienić przeznaczenie pomieszczenia.

ZESPOŁY ROZBIÓRKOWE

Zespoły rozbiórkowe mają realny wpływ na ograniczenie ilości generowanych odpadów w fazie rozbiórki, wyodrębniając i segregując odpady na materiały nadające się do ponownego użycia lub recyklingu.